کربلا و نجف

قتلگاه:

اینجا محلی است که سر امام حسین را جدا کردند . این محل حجره ویژه ای است با دری نقره ای برای ورود و خروج مردان و دری هم در صحن برای ورود و خروج بانوان دارد. قتلگاه در جنوب غربی رواق حبیب بن مظاهر قرار دارد .

ارامگاه امیر کبیر :

امیر کبیر نخست وزیر ایران در حمام فین کاشان کشته شد . بعد از مرگش او را به کربلا بردند و در آنجا به خاک سپرده شد .

نهر علقمه :

علقمه نام نهری است که از فرات جدا کردند و به کربلا و از آن جا به کوفه جریان یافت و همین ، خود سبب آبادی کوفه شد . گویند به ابن علقمی خبر رسید که امام صادق چون جد خویش را زیارت کرده خطاب به نهر فرموده است تو جنین جاری هستی اما در روز عاشورا آبت را از جد من حسین دریغ داشتی ؟ابن علقمی با شنیدن این خبر ، نهر را پر کرد و آب آن از جریان افتاد . این نهر از همین روی به نهر علقمی مشهور شد .

خیمه گاه :

امام حسین روز پنجشنبه  دوم محرم سال 61 به کربلا رسید و دستور داد خیمه ها را برپا کردند ، امروزه مکان آن به مخیم یعنی خیمه گاه معروف است .

طفلان مسلم :

آرامگاه با صفای طفلان حضرت مسلم ، 40 کیلومتری شمال شرقی کربلا ،در میانه بزرگراه بغداد – کربلا در کنار شهر مسیب قرار دارد . وقتی دو فرزند مسلم به نام های محمد و ابراهیم به کمک مشکور زندانبان از زندان ابن زیاد گریختند ، شب را به خانه زنی پناه بردند . شوهر این زن حارث بود و برای پیدا کردن دو کودک بسیار تلاش کرده بود.شب که به خانه امد متوجه شد دو کودک فراری در خانه وی هستند صبح سر آن دو را جدا کرد و بدنشان را به فرات انداخت و سرشان را پیش ابن زیاد برد تا جایزه بگیرد . ابن زیاد هم وقتی وضع را آنگونه دید دستور داد گردن خود او را در همان محلی که طفلان مسلم را به شهادت رسانده بودند جدا کنند . علاقه مندان از کشور های گوناگون و مناطق مختلف عراق ، برای زیارت به حرم طفلان مسلم مشرف می شوند .

تل زینبیه :

تل زینبیه سمت جنوب غربی (درب زینبیه) صحن مطهر قرار دارد . درباره ی این جایگاه در کتاب تاریخ و جغرافیای کربلای معلی آمده است :حضرت زینب در روز عاشورا برای آگاهی بیشتر از اوضاع میدان و دیدن صحنه ی جنگ ، بارها از خیمه ها هراسان و نگران به این تپه که مرتفع و مشرف بر میدان جنگ بود ، تشریف می آورند و بسیار ناله و شیون سر می دادند . چه سخت و طاقت فرساست ، دیدن صحنه هایی که در آن فرزند امیر المومنین ، حیدر کرار، قهرمان بدر و احد و حنین و برادر رسول خدا و جگرگوشه ی زهرا اطهر متحمل این مصائب می شوند .

مقام امام صادق

در 30 متری شمال حرم امام حسین زیارتگاهی وجود دارد که ادعا میشود ، امام جعفر صادق هرگاه برای زیارت جدشان امام حسین به کربلا تشریف می آوردند ، این جا اقامت میکردند و پس از غسل در آب فرات به زیارت ابا عبدالله میرفتند .

در مناطق مختلف کربلا مقام هایی دیده میشود که برای تبرک و به یاد ائمه اطهار و امام زادگان بنا شده است . تاریخ بنای این مقام ها ، از یکی دو قرن اخیر تجاوز نمیکند و در منابع تاریخی هم ذکری نشده است . احداث این مکان ها گویا فقط بهانه ای برای تذکار و یادمان بوده است. ازجمله این مقام ها میتوان مقام علی اکبر ، مقام علی اصغر ، محل ملاقات امام حسین با عمر بن سعد است .

آرامگاه حبیب بن مظاهر :

حبیب بن مظاهر اسدی ، از شهدای والا قدر کربلا است . وی از طایفه بنی اسد ، کوفی و از اصحاب رسول خدا بود و در هر سه جنگ صفین ، نهروان و جمل ، در رکاب علی (ع) شرکت داشت . از اصحاب خاص امیرالمومنین و از حاملان علم آن حضرت و در علوم قرآنی شاگرد خاص وی بود . حضرت امیر او را به علم منایا و بلایا ( آنچه بعد ها اتفاق خواهشد افتاد ) آگاه ساخته بود . عضو گروه ویژه شرطه الخمیس بود که نیروی ضربتی و مطیع علی (ع) بودند .حبیب بن مظاهر با وجود سن بالا به یاری امام حسین شتافت و شهید شد . آرامگاه وی در فاصله 10 متری ارامگاه سیدالشهدا قرار دارد .

محل کف العباس :

در قسمت شمال شرقی و جنوب شرقی صحن مطهر حضرت اباالفضل دو جایگاه است که گفته میشود دست های مبارک آن حضرت در این مکان ها از تن جدا شده اند .

مقام دست چپ حضرت عباس (ع)

محل افتادن دست چپ حضرت عباس در جنوب شرقی حرم مطهر و در میانه بازار قرار دارد .

مقام دست راست حضرت عباس (ع)

محل قطع شدن دست راست حضرت عباس (ع) در شمال شرقی حرم مطهر قرار دارد .

طفلان مسلم :

طفلان مسلم دو فرزند حضرت مسلم بن عقیل بودند که هنگام فرار به شهادت رسیدند و کشته شدند . مقبره این دو کودک یک حرم ساخته شده با دو ضریح و دو گنبد کوچک که سمت راست مربوط به ابراهیم بن مسلم و سمت چپ مربوط به محمد بن مسلم است .

مرقد سید ابراهیم بن مجاب :

سید ابراهیم مجاب فرزند سید محمد عابد است و سید محمد نیز فرزند امام موسی بن جعفر است . سید ابراهیم در سال 247 ه.ج.ق به کربلا امد و در ان جا سکونت گزید . در این دوران محمد منتصر فرزند متوکل امور خلافت را به دست گرفت. او که از آنچه متوکل بر علویان روا داشته بود ، اندوهگین و آزرده خاطر بود ، به علویان اجازه داد قبر امام حسین را زیارت کنند . در این دوران بود که ابراهیم ، مرقد امام را زیارت کرد و به هنگام زیارت ، روبه مرقد کرد و با عبارت السلام علیک یا جداه ، سلام کرد و از درون مرقد با عبارت السلام یا ولدی پاسخ شنید و از همین روی ، سید ابراهیم (مجاب) نامیده میشود .

آثار باستانی کربلا :

خان نخیله :

این کاروانسرا که در اصطلاح عراقی به آن (خان )می گویند در 14 کیلومتری جنوب غربی کربلا واقع شده است . تاریخش به عهده صفوی و عثمانی بر میگردد. غیر از این کاروانسرا ، دو کاروانسرای دیگر به نام های (خان نص) که در نیمه راه کربلا است و (خان مصلی ) نیز وجود دارند که برای استراحت زائران کربلا ساخته شده بودند .

قصر اخیضر

این قلعه که در 35 کیلومتری غرب کربلا واقع شده است ،بنایش به قرن اول هجرت برمیگردد .

کلیسای اقیصر

کلیسای اقیصر بر حسب انچه از آثار باقیمانده بر می آید ، تنها یک کلیسا نبوده بلکه شهر کلیمیان بوده که در قرن چهارم میلادی در ان می زیسته اند . مقبره ها و آثار قدیمی نیز در آن یافت شده است .

دریاچه رزازه

این دریاچه به فاصله 11 کیلومتری غرب کربلا است ، که در سال های پرباران پر آب میشود .

غار های طار :

این غار ها در 30 کیلومتری جنوب غربی کربلا واقع شده است و بیش از 5000 سال قدمت دارد .

مناره موجده :

این مناره در 40 کیلومتری غرب کربلا و سمت چپ راه عین التمر قرار دارد . به ان موجده گفته اند چرا که بر بلندی واقع شده و برای راهنمایی و راهیابی کاروان ها و مسافران در شب بر بالای آن آتش می افروختند و به سان فانوس دریایی در صحرا بوده است .

مسجد عمران بن شاهین :

این مسجد از قدیمی ترین مساجد نجف میباشد که در شمال صحن مطهر واقع شده است و اکنون جزئی از حرم محسوب میشود .

عمران در دوران حکومت عضدالدوله در عراق علیه وی قیام کرد اما شکست خورد پس از شکست نذر کرد که چنانچه عضدالدوله او را ببخشید و عمران هم به نذرش وفا کرد و در اواسط قرن چهارم این رواق را بنا نهاد . این رواق به مسجد تبدیل شد و درب ورودی ان طرف سمت راست راهروی ورودی باب شیخ طوسی قرار دارد . در گذشته مسجد درب دیگری نیز داشته است که از ایوان مقابل ایوان العما به مسجد باز میشده ، اما بر اثر تغییر بنای حرم ، این مکان از رواق بودن خارج و به مسجد عمران بن شاهین مشهور شد . و تا سقوط صدام همچنان متروکه بود . در بازسازی های اخیر آن را به صورت شبستانی مجلل در اورده اند . بزرگانی چون ایه الله العظمی سید محمد کاظم یزدی شیخ محمد باقزر قمی و برخی دیگر از علما در آن جا به خاک سپرده شده اند .

ایوان العلما :

این ایوان در وسط ضلع شمالی رواق مطهر واقع شده است . از آن جا که عده ای از علمای بزرگ در آن جا مدفون هستند ، نام (ایوان العلما ) بر آن نهاده اند . از جمله این بزرگان میتوان ملا محمد مهدی نراقی ، ملا احمد نراقی، سید علی داماد نام برد .

مرقد پیامبران هود و صالح :

حضرت هود از پیامبران بزرگ اسلام است که در کیان قوم عاد در سرزمین احقاف ما بین یمن و حضرموت زندگی میکرد .او از نظر حسب و نسب زیبایی ، اخلاق ، و صفات انسانی ، در میان مردم آن زمان ممتاز بود .قوم عاد به سبب گناهان خود نابود شدند و خداوند سرزمین و املاکشان را به قوم ثمود ارزانی داشت .

مقام صاحب الزمان :

این مکان سال هاست به مقام حضرت مهدی شهرت دارد . دارای گنبد سبزی است و در غرب مسیر ماشین رووادی السلام قرار دارد . علامه بحر العلوم این بنا را تجدید بنا کرد . در سال 1210 ه.ق توسط سید محمد خان گنبد و بارگاه را کاشی کاری کرد . زیارت نامه حضرت بقیه الله بر روی سنگی در محراب این مقام به تاریخ 9 شعبان 1200 0.ق کنده کاری شد .

مقام امام زین العابدین :

از بعضی روایات استفاده میشود که امام زین العابدین هرگاه برای زیارت جدشان امیرالمومنین به نجف می امدند در مکانی اقامت کرده و به نماز و عبادت مشغول میشدند .

مسجد حنانه :

مسجد حنانه در نجف واقع شده است و به معنای فرد گریه کننده است . گفته میشود زمانی که حضرت امیرالمومنین به شهادت رسیدن و پیکر ایشان را از این محل عبور میدادند ستونی بوده است و هنگام عبور امیرالمومنین ستون خم شده است و بعدا در این مکان این مسجد ساخته شده است . و همچنین هنگامی که امام حسین به شهادت رسیدن و سر ایشان را از کربلا به شام میبردند در بین راه هنگامی که سر ایشان را در این مسجد قرار دادند صدایی شبیه گریه از این جا بلند شد .

مسجد کوفه :

مسجد کوفه در سال 17 هجری قمری به ثبت رسیده است . شما میتوانید در مسجد کوفه محراب امیرالمومنین را ببینید . این جا مکانی بوده است که امام علی (ع)  امور اداره کشور و قضاوت را انجام میداده است . شما میتوانید با بازدید از این مکان از مرقد میثم تمار ، مرقد مسلم بن عقیل ، مرقد هانی بن عروه و مرقد مختار دیدن کنید . این مسجد 11 هزار و 162 متر مربع مساحت دارد .

شما میتوانید با شرکت در تور زیارتی کربلا و نجف آژانس جنوب شرق از این مسجد بازدید کنید .

ایوان طلا :

ایوان طلا در پایین پای حضرت علی قرار دارد و رو به مشرق است . این ایوان به دستور نادر شاه افشار ساخته شد و هزینه آن را نادرشاه و همسرش رضیه بیگم دادند . شعر های فارسی زیادی در این محل قرار دارد که عبارتند از :

تا نجف شد آفتاب دین و دولت را مقام    خاک ان دارد شرف بر زمزم و بیت الحرام

زایران درگهت را بر در خلد برین        می‌دهند آواز طبتم فادخلوها خالدین

این ایوان در ابتدا سفید بود و در زمان شیخ بهایی کاشی کاری سبز رنگ شد و بعد ها نادر شاه افشار دستور داد گنبد و گلدسته را طلاکاری کنند . ابن کار تاثیر زیادی بر دل شیعیان گذاشت و شاعران به زبان هندی و ایرانی و عربی شعر هایی  در وصف امام علی سروده اند .

چرا حرم امام علی (ع) پرچم ندارد ؟

حرم همه امامان معصوم دارای پرچم هستند به غیر از حرم امام علی (ع) . عرب ها اعتقاد دارند وقتی کسی کشته میشود  پرچمی را اویزان میکنند و تا زمانی که انتقام او گرفته نشود این پرچم آویزان است . ابن ملجم مرادی که بر سر امام علی (ع) ضربت زد به دستور امام علی توسط امام حسن (ع) به هلاکت رسید . به همین دلیل حرم امام علی پرچم ندارد .

فلسفه انگور در ضریح امام علی(ع) چیست ؟

انگور میوه است خاص که از همه اجزای آن استفاده میشود حتی زمانیکه خشک میشود و تبدیل به کشمش میشود . حرم حضرت علی (ع) توسط هندی ها ساخته شد ، هندی ها از طرح انگور برای خانه بزرگانشان استفاده میکنند. و هدفشان از  استفاده انگور در طرح ضریح آن بوده است که مردم در حیات و ممات امام علی (ع) از ایشان بهره مند میشوند .

جای دو انگشت روی ضریح امام علی (ع)

مره قیس از اعیان عرب بود روزی به او گفته شد پدران او توسط امام علی کشته شده اند . او سپاهی آماده کرد و به طرف نجف راهی شد . چند روز مردم جلوی او را گرفتند و نگذاشتند وارد شهر شود . مره پس از شکستن دیوار شهر وارد نجف  شد و به سمت حرم حرکت تا بی احترامی کند . از گوشه ی صندوقچه چوبی کنار ضریح دو انگشت بیرون آمد و مره از وسط به دو نیم تقسیم شد بدون اینکه هیچ خونی از او بریزد انگار که او سنگ شده بود . مردم جنازه او را به ورودی شهر بردند تا عبرتی برای همگان باشد . امروزه به دلیل جدا سازی قسمت بانوان و اقایان زیارت کننده این قسمت در سمت بانوان قرار دارد اما اقایان هم میتوانند از گوشه حرم این صندوقچه و جای دو انگشت را ببینند .

سرداب مقدس :

خانه امام هادی (ع) در سامرا و سرداب واقع در آن به جهت این که مسکن سه تن از امامان معصوم شیعه بوده است و آن معصومان سال ها در آن زندگی کرده اند و به عبادت و راز و نیاز با خدای خویش پرداخته اند ، در نزد شیعیان جایگاه والا و بالایی دارد . سرداب این خانه اکنون در طرف غربی صحن عسکریین از جهت شمالی قرار گرفته و در طول این مدت ، اصلاحاتی و تغییراتی در آن صورت گرفته است. تقدس این مکان شریف فقط به جهت حضور آن ستارگان آسمان امامت و ولایت در آن جاست ، اما هیچ یک از شیعیان سرداب را محل غیبت حضرت حجت نمی دانند .

امامزاده سید محمد (ع)

صحن و سرای سید محمد (ابوجعفر) فرزند بزرگ امام هادی (ع) در منطقه دجیل قرار دارد و در میان اهالی ان جا به سبع دجیل (شیر دجیل ) معروف است . سید محمد در 228 هجری قمری به دنیا آمد و در 252 ، دو سال قبل از شهادت امام هادی (ع) از دنیا رفت . برادر بزرگوارش ، امام حسن عسکری (ع) در فوت او گریبان چاک کرد . سید محمد به جلالت شان و بروز کرامات معروف است عموم مردم به زیارتش میروند و نذر ها و هدایای بسیار به ان جا می برند و به وسیله او از خدا حاجت میطلبند . اعراب آن منطقه از آن بزرگوار حساب میبرند و کرامات بسیاری از او نقل میکنند و نسبت به وی عقیده خاصی دارند .

شما میتوانید با شرکت در تور زیارتی کربلا و نجف آژانس جنوب شرق از این مکان بازدید کنید .

مسجد جامع سامرا :

جامع سامراء یکی از قدیمی ترین مساجد عراق است . ساخت آن به زمان متوکل عباسی بر میگردد . این مسجد ، بزرگترین مسجد عراق است که 38000 متر مربع مساحت داشته است و 14 درب ورودی دارد و حدود 2 کیلومتر پایین تر از حرم مطهر عسکریین قرار گرفته است . از این مسجد تنها دیوار های آن و مناره معروف به (ملویه)باقی مانده است . مسجد بدون سقف بوده و کف آن خاکی است . دیوار های بسیار ضخیم ان بیشتر به دیوار های قلعه شباهت دارد ارتفاع دیوار ها به 10 متر میرسد و 40 برج در ضلع های ان ، باعث شده دیوار ها از حالت یکنواختی بیرون بیایند . دیوار ها و مناره ، در دوران معاصر بازسازی شده اند .

مناره ملویه :

در ضلع شمالی مسجد جامع سامرا به دستور متوکل عباسی مناره ای ساخته اند که هوز هم پس از سال ها ، پابرجا مانده و از دور دست ،دیدگان هر بیننده ای را به خود جلب میکند . این مناره عظیم به لحاظ سبک و نوع معماری ، از عجایب دنیا بوده و در جهان اسلام بینظیر است . ارتفاع آن به 55 متر میرسد که بر روی یک قاعده و پایه مربع شکل به مساحت 32 متر بنا شده است ، به شکل مخروطی تا بالا ترین تقطه ادامه می یابد و راس ان به دایره ای با 6 متر مساحت ختم می شود . بر خلاف همه مناره ها ، پله های این مناره از بیرون و اطراف آن است و به صورت مارپیچ در شش دور از پایین تا بالا امتداد دارد و شکلی چون حلزون به خود میگیرد . ارتفاع هر پله ، حدود 10 سانتی متر است و علت کوتاهی ان ، این است که خلیفه میخواست سوار بر اسب از آن ها بالا برود . این بنا و معماری آن ظاهرا به تقلید از معبد های کلدانیان و بابلیان ساخته شده است ، زیرا کلدانیان این معابد را برای مراسم قربانی میساختند که قربانی را به بالا ترین نقطه برده و تقدیم خدایان میکردند .

مقبره ابراهیم فرزند مالک اشتر :

مرقد ابو نعمان ابراهیم ، فرزند دلاور مالک اشتر ، در جنوب شهر دجیل ، در 8 فرسخی سامرا و در نزدیکی جاده قدیم بغداد – سامرا قرار دارد . ابراهیم فرمانده کل سپاه مختار بود که در زمان عبدالکلم مروان ، بر خلیفه وقت قیام کرد و بصره ، کوفه و سایر شهر های عراق را به تصرف در اورد . ابراهیم در درگیری با سپاه خلیفه ، موفق شد سپاهیان خلیفه را در هم کوید . ابراهیم در سال 83 هجری قمری با سپاهیان عبد الملک درگیر شد و در منطقه دیر جاثلیق نزدیک دجیل به شهادت رسید .

تاریخچه شهر سامرا

به دلیل آب و هوای خوب و مساعد ، پادشاهان ساسانی در شهر سامرا عمارتی داشته اند . بعد ها این شهر که مرز مملکت ایران و روم بود ، به تصرف روم درآمد و مردم آن به مذهی عیسوی گرویدند . و پس از ظهور اسلام این شهر را از رومیان جدا ساختند اما بر اساس جنگ های متعدد ، این شهر خراب شد و جمعیت ان متفرق گردیدند . در اواخر قرن دوم هجری،فقط یک دیر در این محل بوده است . در دوره عباسیان خلفای عباسی در اطاف این محل بناهای متعددی ساختند . سال 221 هجری، در زمان معتصم ، هشتیمن خلیفه بنی عباس ، شهر سامرا مرکز حکومت اسلامی شد . در قرن دهم میلادی (قرن چهارم هجری) این شهر دوبهره به زوال و ویزانی رو نهاد و در آن غیر از حرم عسکریین (ع) چیزی نماند .

ستارگان در حرم حضرت علی (ع) :

بزرگانی چون مقدس اردبیلی ، علامه بحرالعلوم ، مصطفی خمینی ، شیخ طوسی ، علی گندابی و … در حرم امام علی (ع) به خاک سپرده شده اند .

علی گندابی فردی بود که در محله ای به نام گنداب در همدان زندگی میکرد . این شخص فردی شراب خور بود که در روزه امام حسین (ع) تغییر کرد و توبه کرد . فردای اون روز علی به کربلا میرود . روزی عالمی  را میخواستند در حرم دفن کنند و علی در مراسم نماز میت او شرکت کرد بعد از خواندن نماز مرده زنده شد و علی سر از سجده برنداشت و به رحمت خدا رفت . علی را همان جا به خاک سپردند .

پدر مقدس اردبیلی در ایران زندگی میکرد و در سن جوانی از باغی گذر میکند در کنار جوی مینشیند و میبیند که سیبی در آب میرود . او سیب را برمیدارد و میخورد و بعد از آن پشیمان میشود که چرا از مال غصبی استفاده کرده است . پرسو جو میکند که صاحب باغ را پیدا کند و از او حلالیت بطلبد .که میفهمد صاحب باغ نجف است به ان جا میرود و شرط صاحب باغ که ازدواج با دختر کر و کور را قبول میکند . بعد از ازدواج مکت.جه میشود که با دختری زیبا و سالم ازدواج کرده است و صاحب باغ میگوید چون تو فردی خدا ترس بودی خواستم با دخترم که تا به حال سخن لغو و بیهوده نگفته و نشنیده است ازدواج کنی .